Na początku była łaska… Tak można powiedzieć o każdym dziele Bożym, a takim jest każde zgromadzenie zakonne we wspólnocie Kościoła. Na początku jest łaska, którą Bóg daje konkretnemu człowiekowi, a ten może ją rozpoznać i przyjąć, bądź zmarnować lub odrzucić. Tak stało się w życiu Joanny Hałacińskiej, założycielki Zgromadzenia Sióstr Pasjonistek. Urodzona w 1867 r. w wieku lat dwudziestu odkryła w sobie powołanie zakonne i wstąpiła do sióstr Kapucynek. Po dwóch latach pobytu w tym zgromadzeniu otrzymała wewnętrzny nakaz założenia zgromadzenia czczącego tajemnicę Męki Pańskiej. Ponieważ w owym czasie nie było jeszcze takiego zgromadzenia s. Joanna Hałacińska za radą swoich przełożonych oraz bł. o. Honorata Koźmińskiego wstąpiła w 1889 r. do sióstr Serafitek, które mają w swoim charyzmacie kult Matki Bożej Bolesnej. Przez trzydzieści lat pobytu u sióstr Serafitek odczuwała, że nie spełniła właściwie zadania wyznaczonego jej przez Chrystusa. W tym okresie korzystając z rad spowiedników, a także teologów i samego Biskupa krakowskiego księcia Adama Sapiehy, w styczniu 1918 r. podjęła decyzję zwrócenia się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o zgodę na utworzenie nowego zgromadzenia. Odpowiedź na nią przyszła niespodziewanie szybko. Zaledwie po pól roku od napisania prośby, w dniu 13 lipca Kongregacja ds. Zakonów wydała reskrypt erekcyjny Zgromadzenia Sióstr Męki Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Głównym celem nowej wspólnoty miało być oddawanie chwały Bogu i uświęcenie sióstr przez podjęcie charyzmatu pasyjnego: kultu męki Pańskiej i wynagradzania Bogu za grzechy całego świata. Celem zewnętrznym miała stać się praca wśród chorych, sierot, młodzieży i osób starszych, niesienie ulgi w cierpieniach fizycznych i duchowych wszystkim potrzebującym w duchu szeroko pojętego apostolstwa. Zgromadzenie zostało oparte na regule III Zakonu św. Franciszka z Asyżu.
Od momentu uzyskania zgody Stolicy Apostolskiej s. Joanna zaczęła poszukiwać miejsca, gdzie mogłaby założyć pierwszy dom nowego zgromadzenia. Podatny grunt na utworzenie nowego zgromadzenia s. Hałacińska znalazła w diecezji płockiej, która w skutek represji po powstaniu styczniowym została pozbawiona wielu zakonów. Z tego względu ówczesny pasterz diecezji płockiej bp A. J. Nowowiejski zgodził się we wrześniu 1919 r., aby w Płocku, przy ul. Teatralnej 1 powstał pierwszy dom sióstr pasjonistek. Trzyosobowa, maleńka wspólnota sióstr objęła swoją opieką Zakład dla chłopców (sierot), w którym siostry zamieszkały. Opiekę duchową nad siostrami początkowo sprawował sam ks. Biskup Antonii Julian Nowowiejski, a następnie powierzył ją doświadczonym i świątobliwym kapłanom – ks. Adamowi Pęskiemu, a także ks. Leonowi Wetmańskiemu.
W dniu 1 maja 1921 r. bp A. J. Nowowiejski dokonał uroczystej erekcji zgromadzenia oraz zatwierdzenia na prawach diecezjalnych konstytucji ułożonych przez s. Hałacińską na okres 10 lat. Do roku 1927 główna siedziba sióstr pasjonistek mieściła się przy ul. Teatralnej 1, po czym została ona przeniesiona do domu przy ul. Więziennej 4 (obecnie Sienkiewicza 24). Na początku we wspólnocie sióstr s. Hałacińska zgromadziła siedemnaście dziewcząt, które wraz z nią 4 października 1921 r. rozpoczęły pierwszy nowicjat. Duchową opiekę nad nowicjatem objął ówczesny ojciec duchowny seminarium płockiego, ks. Leon Wetmański. Dnia 11 października 1923 r., po zakończeniu dwuletniego nowicjatu, s. Hałacińska złożyła profesję wieczystą, a następnego dnia na pierwszej kapitule generalnej została wybrana na przełożoną generalną. Urząd ten pełniła nieprzerwanie do 1945 r.
W latach 1919 – 1939 zgromadzenie przeżywało czas bardzo dynamicznego rozwoju. Świadczy o tym przede wszystkim duża liczba kandydatek wstępujących do tej wspólnoty pasyjnej. Na przestrzeni 20 lat – do roku 1939, liczba sióstr wyniosła 206. Wraz z zwiększaniem się liczby powołań, siostry zaczęły tworzyć coraz to nowe placówki zakonne. W tym czasie powstało 26 domów sióstr pasjonistek, czyli więcej niż jeden rocznie. Siostry pracowały głównie z dziećmi, prowadziły 15 przedszkoli opiekując się ok. 700 dziećmi, 4 domy dziecka dla blisko 130 dzieci. Ponadto zajmowały się prowadzeniem 8 pracowni krawiecko-hafciarskich dla grupy przeszło 500 dziewcząt, a także 4 przytułków dla ok. 200 osób starszych. Siostry, które posiadały dobre przygotowanie pielęgniarskie, zatrudnione były w kilku szpitalach powiatowych. Większość domów powstawało w tym czasie na terenie diecezji płockiej. Powoli jednak zgromadzenie otwierało swoje placówki w innych częściach Polski, jak Górny Śląsk, kielecczyzna, czy okolice Krakowa.
Wybuch II wojny światowej przerwał ten czas błogosławionego wzrostu. Zgromadzenie przeżyło rozproszenie, likwidację kilku domów, w tym domu generalnego i nowicjatu. Wojna przyniosła znaczne straty personalne. Odczuwany był szczególnie mocno brak nowicjatu, kilka sióstr w tym czasie zginęło m.in. służąc pomocą powstańcom warszawskim. Po wyzwoleniu spod władzy okupanta Siostry Pasjonistki odzyskały swój dom główny w Płocku w dniu 22 stycznia 1945 r., co symbolicznie oznaczało początek odradzania się zgromadzenia. W tym samym roku nastąpiła zmiana przełożonej generalnej. Po 26 latach kierowania matka Józefa przekazała zarząd nad zgromadzeniem w ręce nowo wybranej matki Stanisławy Żebrowskiej. Matce Stanisławie przypadło kierować zgromadzeniem ogółem przez 24 lata, czyli niemal tyle lat, co Matce Założycielce. W pierwszym okresie pełniła ona funkcję matki generalnej przez kolejne trzy kadencje w latach 1945 – 1963. Później po sześcioletniej przerwie piastowała ten urząd jeszcze w okresie 1969-1975.
Lata powojenne były czasem powrotu sióstr do niektórych swoich przedwojennych placówek i organizowania ich na nowo. W latach 1945-1949 powstało także 6 nowych placówek, w tym dwie szpitalne, trzy parafialne oraz jeden punkt zajmujący się dożywianiem dzieci. Od 1949 r. musiał ulec zmianie charakter działalności zgromadzenia, spowodowany zamknięciem przez władze państwowe 14 przedszkoli, 11 domów dziecka i wyrzuceniem sióstr z 10 szpitali. Odtąd siostry zajęły się głównie pracą parafialną, a szczególnie działalnością katechetyczną i charytatywną.
Doniosłym wydarzeniem było przejście zgromadzenia na prawa papieskie. Po długich staraniach zarządu zgromadzenia Stolica Apostolska wydała 25 marca 1953 roku stosowny Dekret pochwalny nadając zgromadzeniu prawa papieskie. Dotąd zgromadzenie mając status zgromadzenia diecezjalnego mogło działać na danym terenie jedynie za zgodą miejscowego biskupa diecezjalnego. Akt uznania zgromadzenia przez Stolicę Apostolską dało mu status, który pozwolił mu odtąd swobodnie rozwijać się i tworzyć placówki w całym Kościele powszechnym.
W latach 1963-69 zgromadzeniem kierowała matka Zdzisława Śniechowska. W tym czasie Polsko-Kanadyjski Instytut Dobroczynności stworzył w Montrealu Ognisko Polonii im. Marii Curie-Skłodowskiej przeznaczony na schronisko dla starców. Wówczas to w roku 1964, na prośbę Dyrekcji Instytutu, siostry Pasjonistki podjęły tam pracę w charakterze pielęgniarek. Jest to pierwsza, do dziś istniejąca placówka zagraniczna sióstr Pasjonistek. W czerwcu 1964 r. nastąpiła też reforma struju zanonnego. W roku 1969 zgromadzenie posiadało 39 placówek.
Ponownie w 1969 r. kierowanie zgromadzeniem objęła matka Stanisława Żebrowska. W tym okresie siostry założyły kolejną placówkę zagraniczną, tym razem w Rzymie. W 1974 r. podjęły one pracę w zakładzie Opieki dla starców kierowanym przez Ojców Pasjonistów, a następnie w Klinice.
W 1979 r., już za rządów matki Renaty Cieślak (1975-81), siostry pasjonistki dotarły do Brukseli, gdzie podjęły pracę w Polskiej Misji Katolickiej. Natomiast rok wcześniej, otwarta została druga placówka w Peterborough w Kanadzie. Tu siostry zajęły się działalnością wychowawczą i dydaktyczną w środowisku polonijnym, a także podjęły pracę w kurii diecezjalnej.
W latach 1981-87 kierowanie zgromadzeniem objęła matka Cypriana Dombrzalska. W tym czasie dom Sióstr Pasjonistek w Wilanowie od 13 lipca 1984 r. stał się siedzibą Domu generalnego Zgromadzenia i domem formacyjnym dla sióstr juniorystek. Zasługą matki Cypriany było podjęcie przez siostry działalności na terenach misyjnych w Afryce, do czego zgromadzenie przygotowywało się przez wiele lat. Pierwsze cztery siostry wyjechały 3 października 1986 r. do pracy misyjnej w Kamerunie w Afryce Bertua -Tigaza. W tym czasie zgromadzenie posiadało ogółem 37 placówek i liczyło ok. 260 sióstr.
Przez kolejnych 17-ście lat przełożoną generalną była matka Tarsycja Stręciwilk (1987-2004). W tym czasie, w 1990 r. powstała druga placówka misyjna w Kamerunie w Ndelele oraz w 1993 r. siostry otworzyły swój dom w Orszy na Białorusi. Rok 1996 przyniósł za zgodą ówczesnego ordynariusza diecezji płockiej bpa Zygmunta Kamińskiego długo oczekiwane otwarcie procesu beatyfikacyjnego Założycielki Zgromadzenia matki Józefy Hałacińskiej na etapie diecezjalnym. Wiele lat przed tym wydarzeniem, w roku 1967 i 1968, siostry przeprowadziły ankietę dotyczącą życia i działalności matki Założycielki, wśród sióstr, które ją znały. Dzięki temu udało się zebrać i zabezpieczyć relacje 126 sióstr, a także inne cenne materiały źródłowe dotyczące Założycielki.
Żmudne prace trybunały beatyfikacyjnego na etapie diecezjalnym, któremu przewodniczył jako delegat Biskupa ks. inf. Władysław Lis, trwały przez sześć lat. W tym czasie przesłuchano 38 świadków, zbadano wiele różnych dokumentów, świadectw heroiczności, także opinię sióstr serafitek, wśród których przez 30 lat pracowała Joanna Hałacińska. Uroczyste zakończenie tych prac odbyło się 31 sierpnia 2002 r. w katedrze płockiej pod przewodnictwem Biskupa Płockiego Prof. Stanisława Wielgusa. Zyskując akceptację ordynariusza diecezji płockiej akta procesowe zostały przewiezione do Rzymu i złożone w Kongregacji do spraw Kanonizacyjnych. W dniu 28 września 2002 r. został otwarty proces beatyfikacyjny Sługi Bożej Józefy Joanny Hałacińskiej na etapie watykańskim.
Dnia 1 kwietnia 2004 r. po dłuższej chorobie zmarła matka Tarsycja Stręciwilk. W czerwcu tego roku kapituła generalna sióstr Pasjonistek przekazała kierowanie zgromadzeniem matce Anicie Popielewskiej. Jej staraniem rozpoczęto budowę domu formacyjnego w Enia w Kamerunie, dla kandydatek, które wstępują do zgromadzenia na misjach. Dzięki osobistemu zaangażowaniu matki Anity i zarządu zgromadzenia mogło dojść do podniosłej uroczystości ekshumacji i kanonicznego rozpoznania doczesnych szczątek Sługi Bożej Józefy Joanny Hałacińskiej oraz umieszczenia ich w sarkofagu w kościele farnym w Płocku w dniu 18 listopada 2006 r. Każdego 18-tego dnia miesiąca w farze odprawiana jest Msza św. o beatyfikację Sł. Bożej M. Józefy Hałacińskiej. Odczytywane są wszystkie prośby złożone do skrzyneczki próśb i podziękowań przy sarkofagu.
W czerwcu 2016 r. członkinie XVI Kapituły generalnej wybrały nową przełożoną generalną, a została nią m. Agnes Jaszczykowska.
Aktualnie Siostry Pasjonistki w liczbie 206 pracują w 20 placówkach na terenie 10 diecezji w Polsce oraz w 10 placówkach zagranicznych: w Kanadzie, we Włoszech, w Kamerunie i w Niemczech.
Lata 2018-2021 to szczególny czas łaski dla Zgromadzenia. Decyzją XVI Kapituły generalnej na te lata zostały zaplanowane obchody 100-lecia Zgromadzenia. Pierwsza data (początek obchodów jubileuszu) – 100 lat od otrzymania reskryptu Stolicy Apostolskiej (13 lipca 1918 r.) zezwalającego na założenie Zgromadzenia Sióstr Męki Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Druga data (zakończenie obchodów jubileuszu) – 100 lat od erekcji Zgromadzenia przez Biskupa Płockiego J. A. Nowowiejskiego (1 maja 1921 r.).
